Voor miljarden van ons maken sociale media een groot deel uit van ons leven.
Online platforms brengen ons in contact met oude en nieuwe vrienden.
Ze helpen ons om onszelf uit te drukken, nieuws te delen, de wereld te leren kennen en veel plezier te hebben.
Maar, sociale media zijn NIET zonder risico. Het kan zelfs uitdraaien op het tegenovergestelde van plezier. Heel wat kwaadwillige oplichters, gekken en bots bevaren de internetoceaan, klaar en bereid om uw dag te verpesten – of nog erger.
Sommigen willen uw identiteit, uw gegevens en uw geld stelen. Sommigen vertellen u leugens over uw wereld of uw land. Sommigen willen u bedreigen of chanteren. Deze mensen en de bots die ze bouwen, bedenken valse identiteiten, publiceren nepwebsites, bouwen nepvriendschappen op en verspreiden nepnieuws.
Het goede nieuws is dat we ze kunnen stoppen – door enkele belangrijke internetverkeersregels te volgen.
KEEP IT REAL, zo doet u het …
Stop identiteitsdiefstal
De beste manier om uzelf te beschermen op sociale media is ervoor te zorgen dat niemand uw identiteit kan stelen (met andere woorden, zich voordoen alsof u het bent). Identiteitsdiefstal gebeurt door het hacken van uw echte profiel of door het aanmaken van een ander profiel dat zich voordoet als u. Vervolgens worden mensen die u kent bedot om geld over te maken naar de identiteitsdief of om de dief toegang te verlenen tot uw privérekeningen.
U kunt dit voorkomen door de volgende stappen te ondernemen:
- Versterk uw privacy-instellingen: elk platform heeft verschillende opties om uw informatie voor vreemden te verbergen.
- Zorg ervoor dat uw wachtwoord sterk is (moeilijk te raden) en dat uw aanmeldingsproces veilig is. Veel sites bieden de mogelijkheid om een OTP – One-Time Password of eenmalig wachtwoord – naar uw telefoon te sturen wanneer u met een nieuw apparaat probeert in te loggen. Tenzij uw telefoon is gestolen, bewijst deze OTP dat u het echt bent en voorkomt u zo dat iemand anders uw account kan hacken.
- Accepteer geen vriendschapsuitnodigingen van onbekende mensen die geen deel uitmaken van uw eigen vriendennetwerk. De meeste sites bieden de mogelijkheid om rechtstreeks berichten te sturen tussen gebruikers die elkaar volgen of met elkaar bevriend zijn. Het is dus het beste om alleen bevriend te zijn met mensen die u kent.
- Doe op sociale media nooit mee aan quizzen waarbij gevraagd wordt om uw persoonlijke informatie in te voeren.
- Deel nooit uw wachtwoord en inloggegevens met iemand.
- Pas op met het downloaden van gratis en onbekende apps (zelfs als ze door vrienden worden gedeeld) of het klikken op links naar onbekende websites.
- Klik nooit op e-maillinks waarin u wordt gevraagd een profiel bij te werken.
- Gebruikt u een profiel niet meer? Verwijder het dan. Als u een profiel nooit gebruikt, kan het gemakkelijker worden gehackt en/of gekopieerd.
- Gebruik actuele beveiligingssoftware die schadelijke software of ‘malware’ kan detecteren en blokkeren als deze op uw apparaat wordt gedownload.
Stop phishingaanvallen
Phishingaanvallen vinden vaak plaats via e-mail, maar ze kunnen ook gebeuren via directe berichten op sociale media. Vaak is een vriend of familielid van u gehackt of doen identiteitsdieven zich voor alsof zij die vriend of dat familielid zijn. De identiteitsdief neemt dan contact met u op met een valse oproep om hulp. Soms vragen die identiteitsdieven om geld over te schrijven om de ene of andere crisis het hoofd te bieden, of om een wachtwoord om toegang te krijgen tot een privérekening. Als u niet regelmatig contact hebt met de persoon die de phisher beweert te zijn, is het misschien moeilijk om te zien dat u wordt misleid. En als u een zorgzaam iemand bent, kunt u in de verleiding komen om te helpen voordat u helder nadenkt.
Dit zijn de twee rode vlaggen om op te letten:
Rare woorden:
Het is heel moeilijk om een bericht precies te schrijven zoals een vreemde dat zou doen. De kans is dus groot dat het taalgebruik van een oplichter gewoonweg niet klopt. Ze gebruiken bijvoorbeeld niet de juiste toon of uitdrukkingen.
Valse stortingen:
Waarschijnlijk vragen phishers u om op een onnaspeurbare manier geld te verzenden. Bijvoorbeeld met een internationale geldovermakingsdienst zoals Western Union, of door een cadeaubon voor hen te kopen. (Maar zelfs als u wordt gevraagd om een normale bankoverschrijving te doen, kan dit nog steeds om een phishingzwendel gaan.)
Als u op een dergelijke manier wordt benaderd, neem dan onmiddellijk contact op met uw vriend of familielid via een ander kanaal – bij voorkeur via een telefoontje – om te controleren of het verhaal waar is. Doe dit zelfs als u niet misleid wordt. Want als uw vrienden of familieleden gehackt zijn, moeten ze dat weten.
Stop het pesten
Sociale media zijn een agressieve ruimte geworden. Veel mensen krijgen er een kick van als ze onbeleefd of beledigend zijn tegen anderen, zelfs tegen mensen die ze kennen. Online propagandisten maken ook veel ‘bots’ of nepprofielen die geprogrammeerd zijn om tegengestelde politieke standpunten op sociale media op te sporen en deze aan te vallen met agressieve opmerkingen.
Op deze manieren gaat u pesterijen op sociale media tegen:
- De eerste en eenvoudigste manier om uzelf te beschermen, is door uw account privé of alleen voor vrienden te houden.
- Als een vriend een pestkop blijkt te zijn, ontvriend en blokkeer hem of haar dan
- Plaats geen persoonlijke informatie over uzelf, zoals uw adres of telefoonnummer.
- Voelt u zich overweldigd, deactiveer dan uw account en ga een tijdje offline.
- Maak een screenshot van de intimidatie of pesterijen. Of het nu gaat om sms’jes, e-mails, opmerkingen of berichten. Sla het bewijsmateriaal op, want misschien hebt u het later nog nodig. Daarna kunt u de aanvaller veilig blokkeren en de berichten verwijderen.
- Geef uzelf niet de schuld: pesters zijn vaak beschadigde mensen, die proberen hun pijn op u af te schuiven. U hebt dit niet over uzelf afgeroepen.
- Reageer niet op agressieve berichten: dit lokt alleen nog maar meer kwaadaardigheid uit. Veel pesters gedijen op reacties op hun aanvallen.
- Meld pesterijen of misbruik aan het socialemediaplatform. Ontvangt u gewelddadige bedreigingen of seksueel getinte foto’s of video’s van uzelf, doe dan aangifte bij de politie.
Stop desinformatie
Veel socialemediabedrijven hebben geprobeerd de verspreiding van nepnieuws op hun platforms tegen te gaan, maar er is nog steeds veel desinformatie. Een deel van deze desinformatie wordt simpelweg gecreëerd om geld te verdienen met clicks en advertenties. Een deel is gemaakt om politieke verdeeldheid en haat te zaaien. Sommige uitgevers van nepnieuws streven beide na.
U kunt uzelf de volgende vragen stellen om te beslissen of een bericht of artikel verkeerde informatie bevat:
- Is de uitgever een geloofwaardige nieuwssite? Hebt u er al eerder van gehoord? Zo niet, dan is het mogelijk dat de uitgever zich specialiseert in desinformatie.
- Maakt de melding u bezorgd of boos? Veel nepnieuwsartikelen zijn bedoeld om sterke gevoelens op te wekken.
- Lijkt het te gek om waar te zijn? Zo ja, dan is het waarschijnlijk niet waar.
- Als u naar het rapport zoekt op een website voor het controleren van feiten, zoals Snopes.com, wordt het dan door de factcheckers gemarkeerd als waar of onwaar?
- Zijn de spelling, grammatica en feitelijke details twijfelachtig? Zo ja, dan is het hele verhaal waarschijnlijk niet waar.
Misschien bent u het niet eens met de mensen of de regering die in het nieuwsbericht worden aangevallen. Maar dat betekent nog niet dat het waar is. De wereld is ingewikkeld en veel mensen aan beide kanten van een debat zijn geneigd te overdrijven of leugens te vertellen.
Als iets onwaarachtig lijkt, is dat geen goede aanleiding om het te delen. Deel niets als u niet zeker bent van de juistheid en geloofwaardigheid ervan.
Als iets u nepnieuws lijkt, meld het dan onmiddellijk aan het socialemediaplatform, zodat het de beweringen kan controleren en zo nodig verwijderen.
